 |
Dawaj wiersz - to
strzelecki rów, okrzyk i rozkaz:
Bagnet na broń!
Heńka poznajemy w 1914 roku.
Trudne czasy, nie sądzicie? Abstrahując od fabuły, czasem zastanawiam się, jak
bardzo wybuch wojny odbił się na życiu szarych ludzi. Jak diametralnie przyszło
im przemeblować swoją codzienność na rzecz wsparcia kraju, czy zapewnienia
bezpieczeństwa sobie i swoim najbliższym. W książce Kalinowskiego swobodnie
przechodzimy pomiędzy kolejnymi wątkami, a nasz Henio z dziesięcioletniego
chłopca staje się w końcu Henrykiem, i uwaga, ma na to tylko 520 stron. Akcja
więc jest bardzo klarowna, autor ma lekkie pióro i w czarujący, przezabawny
sposób ukazuje nam prawdziwe oblicza tamtych czasów. Sam Henio momentami
przypomina mi tytułowego Kubusia Fatalistę.
Jest bystry, charyzmatyczny i czasem nieobliczalny. Mało tego, Chce wstąpić do
wojska, by walczyć z bolszewikami, a z upływem czasu poznajemy przy jego boku
najznakomitsze postaci historyczne, jak Witkacy, Józef Piłsudski, Stefan
Starzyński czy Władysław Broniewski.
- A komu potrzebne być starszym? Kto dzisiaj się tak spieszy? Człowiek
chce być młodszy, a już szczególnie dla poboru i wojska.
- Kiedy ja chcę iść do wojska! - Te słowa wypowiedział już
zdecydowanie, tak jakby Mosze Kugel nie był drukarzem, tylko oficerem
werbunkowym. Stary Żyd z Pasażu Simonsa zdecydowanie nie był wojskowym i nie
był tez entuzjasta arimi.
- To ty lepiej idź do lekarz od głowy - zgasił go jak ledwie tlącą się
świeczkę.
- Na niego już za późno - przyszedł z pomocą Adaś.
- To niech idzie do taki doktor, co leczy nogi, może on co pomoże. da
lekarstwo i nogi pójdą we właściwą stronę. Wojsko to straszna choroba, aj waj,
aj waj, co pana, panie Henryk, opętało?
- Przygoda.
- Przygoda? Przygoda to jest wtedy, jak pan, panie Henio, udajesz się
na wyprawę, jak pan płyniesz statek przez morze, jak pan chcesz żyć całym
życiem, a wojsko? Tam co najwyżej mogą zabić. Ja panu powiem, co pan chcesz,
pan chcesz być obrońca ojczyzny, co ma karabin, mundur i czapkę. Pan chcesz być
ważny człowiek, pan potrzebujesz być dorosły?
- No tak, od początku tak mówiłem.
- No to ja nie poradzę. Skoro ja nie mogę poprawić pana głowy, to ja
mogę poprawić pana dokument. (...)
Książkę warto przeczytać z dwóch,
może trzech powodów. Po pierwsze - historia Warszawy, miasta, którego już nie
spotkacie w rzeczywistości. Wierzcie mi, lub nie, ale gdy otrzymałam książkę,
spędziłam dobrą godzinę na analizowaniu nadrukowanych na okładkach map,
poszukując różnic w topografii dzisiejszej stolicy. Druga sprawą są wątki historyczne.
Okres dwudziestolecia międzywojennego, wyroków na szpiclach, III Powstania
śląskiego, niemieckich nalotów czy walk z bolszewikami to fakty, które powinien
znać każdy Polak. Historia Heńka przesycona jest nostalgią, trudnym
dorastaniem, utratą bliskich, ciągła nauką, bólem, brutalnością, wolą walki,
patriotyzmem i niejednokrotnie śmiechem. To moja pierwsza styczność z
"powieścią łotrzykowską", ale zapewniam, że nie ostatnia. Kolejnym
ważnym elementem jest stworzenie książki, nasyconej uszczypliwościami, zabawą
słowem, czasem gwarą czy językowymi naleciałościami np. Żydów, ale i
wielokrotnie naigrywanie się z nich. Pozwolicie, że zakończę jednym z
"dowcipów" aspiranta Konrada Strasburgera (Przypadkowa zbieżność
nazwisk? ;)
- Panowie, posłuchajcie, co za
szmonces! Żyd pyta Boga: Najwyższy, co ja mam robić, mój syn się ochrzcił! A na
to Bóg: Mój też! (...).
Książkę gorąco polecam zarówno
miłośnikom historii, jak i kochającym dobre powieści na jesienne wieczory. Osobiście
nie wiedziałam czego spodziewać się po tej propozycji, bowiem skusił mnie jej
tytuł i gabaryty, a okazała się strzałem w dziesiątkę. Chylę czoło przed
Grzegorzem Kalinowskim i proszę o więcej takich propozycji na polskim rynku.
Za swój egzemplarz dziękuję
Wydawnictwu MUZA
- 19:01
- 0 Comments
