Jak to mówią, dobrych książek nigdy za wiele. Sęk w tym, że dzisiaj muszę nieco zmodyfikować to powiedzenie, bowiem świetnie zaaranżowanej literatury wojennej wiecznie jest… za mało. Patriotów 44 Marka Ławrynowicza pochłonęłam w przeciągu jednego popołudnia - smętnego, zimnego, jesiennego wieczoru przy lekkim brzasku światła. Wierzcie mi, było warto dodać własną atmosferę do tej publikacji.

Początkowo wypatrywałam w tej książce głównych bohaterów, pierwszo- i drugoplanowych postaci, które choć powracają do nas w kolejnych rozdziałach, nie są nigdy motywem przewodnim. Najważniejszą postacią tej historii jest dom, kamienica zbudowana przez Żydów, jeszcze przed II Wojną Światową, i prowadząca nas przez kolejne lata i meandry polskości. Jaki jest jej adres? Powstańców 44.

Jak już wspomniałam, dom ten wybudowali Żydzi zmęczeni przepychem i zatłoczeniem miasta. Zamieszkali w swojej własnej kamienicy położonej nieopodal Warszawy i mając nadzieję, na spokojną starość… nagle spędzono im sen z powiek. Dlaczego? Wszyscy wiemy, że w momencie dojścia do władzy Adolfa Hitlera rozpoczęto proces czystek rasowych. Antysemici nakazywali Żydom nosić Gwiazdę Dawida, zasiedlać się wyłącznie w przeznaczonych do tego rejonach, by swobodnie móc z nich szydzić i szykanować ich rodziny. Na Patriotów 44 wojsko tak szybko nie dotarło, a choć  w radio głoszono o czarnych chmurach nad stolicą, leśna polana była dla mieszkańców cichą oazą. Miejscem, do które zło nie zdołało się przedrzeć. Niestety jednak spokój bardzo szybko został zmącony W momencie, w którym rodzina zastanawiała się, jak wdrożyć obowiązek przesiedlenia do warszawskiego getta, getto przyszło do nich. Dom ich ogrodzono, a życie, choć za kolczastym drutem, toczyło się dalej, i dalej… w końcu jednak poprowadzono wszystkich mieszkańców na stację kolejową. A co wydarzyło się dalej? Doskonale wiecie.

Patriotów 44 zamieszkiwali kolejni lokatorzy, czas płynął, mijały lata, a tam pojawiały się nowe twarze i osobowości. Każdy szukał czegoś zupełnie innego, jedni potrzebowali spokoju, inni próbowali zapomnieć o traumatycznych wydarzeniach, kolejni marzyli o odnalezieniu swoich bliskich, a wspólnota mieszkańców była zlepkiem historii i doświadczeń, które nie zdołałyby nigdy ze sobą współgrać. Każdego jednak poznajemy z osobna, każdemu poświęcony jest oddzielny rozdział obnażający jego tajemnice i odsłaniający choć krótką historię jego losów. Na Patriotów 44 mieszkają rusyfikatorzy oraz pracownicy PKP, kwaterę otrzymał również Ubek, ale i zrozpaczona kobieta, wiernie wyczekująca swojego syna. Postaci zostały opisane w mistrzowski sposób. Każdy jest swoistym indywiduum, każdego potraktowano z osobna.

Sądzę, że opis widniejący na okładce jest świetnym podsumowaniem historii, bowiem jest to „opowieść o mieszkańcach pewnego domu. Tych sprzed wojny, którzy go zbudowali, marząc, że będzie dla nich schronieniem do końca życia, z okresu wojennego i tych z czasów PRL. Jego mieszkańcy doświadczyli zmiennych kolei losu: zbrodni i miłości, podłości i szlachetności, chwil szczęścia i samotności. Usiłowali przetrwać w świecie, który był nieprzewidywalny, czasami balansując na granicy tragifarsy i absurdu. A dom trwał razem z nimi...”

Dodam tylko, że Marek Ławrynowicz ma fenomenalne pióro, potrafi nie tylko rozbawić czytelnika, ale wzruszyć i poruszyć jego serce. Nie należę do osób „płaczących” przy książkach, ale wierzcie mi, w pewnym momencie aż trudno wyzuć się emocji i nałożyć chłodną maskę. Uważam więc, że to doskonała książka pod każdym względem. Lektura nie jest skierowana wyłącznie do miłośników wojennej i powojennej literatury, bowiem osadzenie wątków w historii jest jedynie tłem dla losów naszych bohaterów.

Gorąco polecam!

Za egzemplarz serdecznie dziękuję Wydawnictwu ZYSK i S-ka:

Piękna okładka i znajdujący się na niej opis to zapowiedź lekkiej, przyjemnej książki na samotny, jesienny wieczór pod ciepłym kocem. Nic bardziej mylnego. Okazuje się bowiem, że Cała nadzieja w Paryżu to lektura niesamowicie wymagająca, zmuszająca tym samym do refleksji i głębokich przemyśleń nad własnym życiem. Główni bohaterowie powieści do osoby pełne doświadczenia, po przejściach. Eve marzy o szczęśliwym związku. Jej córka lada dzień bierze ślub, a ona sama czuje się samotna i zagubiona. Jackson z kolei po raz drugi jest ostał się rozwodnikiem, zdaje się być rozchwiany emocjonalnie, a jego twórczość literacka zatrzyma się w martwym punkcie. Jego życie także nie poukładało się tak, jakby o tym marzył. Chociaż wydał już kilka powieści, jest sławnym pisarzem, posiadającym wiernych czytelników, to brakuje mu iskierki nadziei i przyjaciela „od serca”, z którym mógłby wymienić kilka słów. Jak to więc możliwe, że losy Angielki i Amerykanina  splotły się w przepysznym Paryżu? Czemu to właśnie pasja, jaką jest gotowanie, połączyła tych dwoje, pomimo dzielącego ich oceanu? Jak trudno przekroczyć pewne bariery i zbliżyć się do kogoś wyłącznie dzięki epistolarnej korespondencji? Aby uzyskać odpowiedź na te i inne pytania, koniecznie sięgnijcie po lekturę!

Zdawać by się mogło, że tych dwoje więcej dzieli niż łączy. Ona – prowincjonalna, odrobinę już zgorzkniała kobieta przepełniona autokrytyką i niską samooceną. On – znany pisarz z wielkiego świata. Zagubiony w życiu i nieco nieszczęśliwy miłośnik kuchni, poszukujący własnego przepisu na szczęście.

Deborah Mckinlay postanowiła osadzić fabułę  skupioną na korespondencji listowej. Każda kolejna wiadomość budzi emocje, pozwala wejść do świata naszych bohaterów. Dzięki nim poznajemy ich troski, przemyślenia, wątpliwości, a wszystko to zostaje ubarwione wskazówkami i niebiańskimi kulinariami. Iście przepyszna książka pozwala nam oddać się pasji, oczarować smakami,  a banalnie zawartą znajomość przerodzić w przyjaźń zbudowaną na trwałym fundamencie.

Komu poleciłabym tę propozycję? na pewno miłośnikom gotowania – każdej płci – którzy wierzą jeszcze w szczerość i dobre intencje innych ludzi. Jak doskonale wiemy, korespondencja na odległość, czy będzie to wymiana listów, czat internetowy czy zwykły sms, pozwala na ukrycie siebie. Możemy pewne elementy ubarwić, inne zniwelować, poskromić nastroje czy humory, bagatelizować wady… To, czy pozostaniemy szczerzy zależy od nas samych, ale druga osoba będzie wiedziała tylko tyle, ile sami jej powiemy. Nie odkryje niczego samodzielnie, nie wyczyta pomiędzy wierszami, nie zweryfikuje naocznie. Początkowo listy które czytamy są dla nas potraktowane z dozą niepewności, ale bariera ta szybko zostaje przełamana. Lektura zajmuje kilka chwil. Całość wciąga i pociąga, zdaje się być idealną propozycją na jesienny wieczór. 

Jaką rolę w tej całej historii odgrywa malowniczy Paryż? Tego Wam nie zdradzę. Sprawdźcie sami! :) 

Za egzemplarz książki Cała nadzieja w Paryżu dziękuję Wydawnictwu Feeria